MINNEAPOLIS/ST. PAUL(18 Fevral 2004) - Minnesota Universitetinin tədqiqatçısının fikrincə, qadınların bütün dərmanlardan, o cümlədən bitki mənşəli əlavələrdən istifadəsi gözləniləndən yüksəkdir və onlar çətin ki, qəbul etdikləri dərmanlar barədə öz sağlamlıq xidmətçilərinə məlumat versinlər.
American Journal of Obstetrics and Gynecology-nin 24 Fevral sayında dərc edilən bir araşdırma müəyyən etdi ki, tibb işçiləri dərman istifadəsi haqqında soruşmağa daha çox vaxt sərf etməlidirlər.
"Biz həqiqətən bitki mənşəli və reseptsiz dərman qəbul edən xəstələr haqqında daha yaxşı məlumat almalıyıq" deyir Timothy Tracy, Ph. Minnesota Universitetinin Əczaçılıq Kolleci, Minnesota Universitetinin Qadın Sağlamlığı Mükəmməllik Mərkəzinin professoru və məqalənin müəlliflərindən biri olan D. "Qayğı göstərənlər soruşmalı və xəstələr deməlidirlər. Heç biri yaxşı iş görmür."
570-dən çox tədqiqat iştirakçısı arasında 92 faizi reseptlə verilən dərmanlar qəbul edib, 96,5 faizi isə reseptsiz satılan dərmanlarla özünü müalicə edib. Bundan əlavə, tədqiqat iştirakçılarının 59,1 faizi bitki mənşəli əlavələrdən istifadə edib.
Tədqiqatçılar həmçinin aşkar ediblər ki, xəstələr dərmanı həkim təyin etmədikcə, həkimə dərmanlar haqqında danışa bilməzlər. Məsələn, xəstələr həmişə ginekoloqa başqa həkim tərəfindən təyin edilmiş yüksək təzyiq dərmanı qəbul etdiklərini söyləmirdilər.
"Xəstələr qan təzyiqi dərmanlarının ginekoloqlarının bilməsi lazım olan bir şey olduğunu dərk etməyə bilər" Treysi deyir. "Bəzən xəstələr öz xəstəliklərini və dərmanlarını hər hansı bir zamanda gördükləri fərdi həkimlə əlaqələndirmirlər, əgər həkim bu vəziyyəti müalicə edən həkim deyilsə və ya dərmanı təyin etməyibsə."
Pharm. D. tələbələr üç addımlı prosesdən istifadə edərək tədqiqat iştirakçıları ilə müsahibə apardılar. Xəstələrə hansı vasitələrdən istifadə etdikləri ilə bağlı açıq suallar verildi. Müsahib daha sonra sistem üzrə təhlil apararaq xəstələrdən baş ağrısı, mədə pozğunluğu və ya oynaq ağrıları kimi vəziyyətlər üçün hər hansı dərman qəbul edib-etmədiklərini soruşdu. Daha sonra xəstələrə resept, reseptsiz, vitaminlər və bitki mənşəli əlavələr daxil olmaqla ümumi vasitəçilik siyahısı təqdim edildi və onlardan bu dərmanlardan hər hansı birini qəbul edib-etməmələri soruşuldu.
Tədqiqatçılar müəyyən etdi ki, hər bir sual dəsti xəstələrin ilkin olaraq bildirmədiyi əlavə dərmanları üzə çıxarır. Onlar həmçinin aşkar ediblər ki, xəstə ilk ziyarətin müsahibəsi zamanı dərman qəbul etdiyini bildirsə də, o, növbəti ziyarətlərdə heç bir müraciət etmədən bunu qeyd etməyib.
Müsahibələr 42 aylıq müddət ərzində aparılıb. Tədqiqat zamanı 567 xəstə ilə 776 müsahibə aparılıb. Bu müddət ərzində bir neçə dəfə ziyarət edən xəstələr bir neçə dəfə müsahibə aldılar. Müsahibələr qadınların ginekoloqa baş çəkməsindən sonra aparılıb. Yalnız hamilə olmayan qadınlarla müsahibə aparılıb.
Reçeteli dərman qəbul edən qadınların 20 faizi birdən çox, 39 faizi isə dörddən çox dərman qəbul edib. Müsahibə edilənlərin 97 faizi ən azı bir reseptsiz dərman qəbul edib, 59 faizi isə dörddən çox reçetesiz dərman qəbul edib.
Məlumatlar həmçinin bir neçə potensial ciddi dərman qarşılıqlı təsirini göstərdi. Ən çox təyin edilən dərmanlar antibiotiklər idi, onlardan bəzilərinin doğuma nəzarət həblərinin effektivliyini az altdığı düşünülür.
Tədqiqatçılar həmçinin aşkar ediblər ki, xəstələrin təxminən 25 faizi narahatlıq, depressiya və ya digər psixi sağlamlıq problemləri üçün dərman qəbul edib. Oral kontrasepsiyadan istifadə edən xəstələrin 2,3 faizi St John's wort qəbul edib ki, bu da doğuma nəzarət həbinin effektivliyini azalda bilər.
Tədqiqat, həmçinin reseptlə yazılan antidepresanlar qəbul edən bir neçə qadının, həmçinin depressiyanı müalicə etmək üçün geniş istifadə edilən və reseptlə yazılan antidepresanlarla potensial olaraq zərərli qarşılıqlı təsirə malik olduğu sübut edilən St. John's wort ilə öz-özünə dərman verdiyini tapdı.
"Bu dərmanla qarşılıqlı əlaqə sizi öldürəcəkmi? Yəqin ki, yox, "Treysi deyir. "Ciddi mənfi təsirlərlə qarşılaşa bilərsinizmi? Bəli."
Tədqiqat Qərbi Virciniya Universitetində mamalıq/ginekologiya klinikalarında çalışan həmkarları ilə birlikdə aparılıb.
Minnesotada yeganə əczaçılıq məktəbi olan Əczaçılıq Kolleci Qardaş Şəhərlər və Duluth kampuslarında öz proqramını təklif edir. 1892-ci ildə qurulan Əczaçılıq Kolleci əczaçıları və alimləri yetişdirir və Minnesota əhalisinin və cəmiyyətin sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün tədqiqat və təcrübə ilə məşğul olur. Kollec Minnesota Universitetinin yeddi sağlamlıq peşə məktəbi və kollecinin, eləcə də bir neçə sağlamlıqla əlaqəli mərkəzlərin və institutların yerləşdiyi Akademik Sağlamlıq Mərkəzinin bir hissəsidir.
Akademik Sağlamlıq Mərkəzində Minnesota Universitetinin yeddi sağlamlıq peşə məktəbi və kollecləri, eləcə də bir neçə sağlamlıqla bağlı mərkəz və institutlar yerləşir.1851-ci ildə qurulan Universitet ölkənin ən qədim və ən böyük torpaq qrantı təşkilatlarından biridir. AHC-nin missiyası icmaların sağlamlığını yaxşılaşdıran, yeni müalicə və müalicə üsullarını kəşf edib çatdıran və iqtisadiyyatı gücləndirən yeni səhiyyə mütəxəssisləri hazırlamaqdır.
